Ευαισθησία και αναισθησία είναι χαρακτηριστικά όλων των ανθρώπων, όπου γης. Η επιλεκτική όμως "χρήση" τους είναι πραγματικά άλλο ένα φολκλορικό στοιχείο της Ελλάδας, χωρίς βέβαια η χώρα μας να κατέχει την αποκλειστικότητα. Αυτό μπορεί να το διακρίνει ο καθένας στην καθημερινότητά της γειτονιάς, της δουλειάς, των μετακινήσεων με τα μέσα μεταφοράς, της οδήγησης και πάει λέγοντας. Πόσες φορές δεν στοχοποιούμε, για παράδειγμα, γείτονές μας για την όποια συμπεριφορά τους λόγω της προσωπικής αντιπάθειας που τρέφουμε προς το πρόσωπό τους ή, αντιστρόφως, πόσες φορές δεν κάνουμε τα στραβά μάτια λόγω της φιλικής διάθεσης που έχουμε απεναντί τους; Κάπου είχα διαβάσει ότι πολλοί ξένοι εντυπωσιάζονται από το πόσο σημαντικές είναι οι προσωπικές σχέσεις για τον Έλληνα, όχι μόνο σε συναισθηματικό επίπεδο, αλλά και σε επαγγελματικό, πολιτικό, οικονομικό. Πολλοί θα προέτρεχαν, προσγράφοντας και αυτό το φαινόμενο είτε στον έξω καρδιά και αυθόρμητο χαρακτήρα του Έλληνα είτε στη γενετική ανωμαλία που τον προσδιορίζει ώς δρώντα έξω από ορθολογιστικούς - θεσμοθετημένους κανόνες. Νομίζω ότι και εδώ όμως έχουμε μία περίπτωση μυθοποίησης και δήθεν ερμηνείας με εθνοψυχολογικούς όρους μίας πολύ απλής πραγματικότητας. Την πραγματικότητα της κουτοπονηριάς, του καιροσκοπισμού, της κοντόφθαλμης χαζομάρας και του θρασύδειλου, εν τέλει, χαρακτήρα, όχι βέβαια μόνο του Έλληνα, αλλά οποιουδήποτε ανήκει σε ένα εθνικό ή κοινωνικό σύνολο που στέκεται (και δεν στέκεται) σε σαθρά και δοτά θεμέλια.
Ένας λαός που στήριξε την εντυπωσιακή ευμάρεια των μεταπολεμικών δεκαετιών σε ένα σύστημα παρασιτικό και διεφθαρμένο είναι φυσικό να προβάλλει στην ψευδοαστική κουλτούρα του πλήρως διαστρεβλωμένα τα προαστικά στοιχεία, που κάποτε ήταν λειτουργικά και οργανικά δεμένα με το απώτερο παρελθόν της ελληνικής κοινωνίας.
Χαρακτηριστικά δείγματα και αποδεικτικά στοιχεία των παραπάνω διαπιστώσεων είναι οι αγανακτισμένες κραυγές των δήθεν ευαισθητοποιημένων Ελλήνων, που βλέπουν δήθεν πρωτοφανή πράγματα γύρω τους. Σταχυολογώ μερικές κραυγές από μπλογκ και τύπο:
Σε ποια χώρα του κόσμου θα ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κάποιος που ζήτησε να πάρει τη σημαία ο αέρας;
Σε ποια χώρα του κόσμου θα γινόταν πάρτυ με ξεσαλωμένα μοντέλα στο σύμβολο των ναυτικών αγώνων του έθνους;
Σε ποια χώρα του κόσμου τα κόμματα που συμμετείχαν στο πάρτυ της SIEMENS θα πρωταγωνιστούσαν σε επιχείρηση κάθαρσης και αποκάλυψης των μιζών;
Σε ποια χώρα του κόσμου....
Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Η απάντηση αντίθετα είναι πεπερασμένη: Αυτά συμβαίνουν στη χώρα όπου οι περισσότεροι πολίτες αδυνατούν να είναι, έστω και περιστασιακά, ειλικρινείς με τον εαυτό τους.
Σε προηγούμενη ανάρτησή μου παρεξηγήθηκα ως εκφραστής κλαψιάρικων και εν τέλει χιλιοειπωμένων διαπιστώσεων περί αδυναμίας της χώρας να ακολουθήσει μία "ορθή" δυτικού τύπου πορεία. Προφανώς δεν υποστηρίζω κάτι τέτοιο. Για να μην αφήσω λοιπόν παραπονούμενους τους πολέμιους του δήθεν εκσυγχρονισμού παραθέτω τη λίστα #2 με τη δηθενιά των φορέων του ευρωπαϊκού πνεύματος εν Ελλάδι:
- Σε ποια χώρα του κόσμου η οικονομική και κοινωνική ανάλυση περιορίζεται στο αναμάσημα των αδιεξόδων του ελληνικού επαρχιωτισμού, χωρίς σοβαρή προσπάθεια να ερμηνευθεί η τοπική "ιδιομορφία" στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης της χώρας στο πολυσχιδές ευρωπαϊκό και παγκόσμιο γίγνεσθαι;
Και κάτι πιο συγκεκριμένο (και επί προσωπικού):
- Σε ποια χώρα του κόσμου μία υπουργός παιδείας βαφτίζεται εχθρός των συντεχνιακών αγκυλώσεων επειδή δεν δίνει ούτε τις τρεις κι εξήντα στους βαθμολογητές των εξετάσεων, οι οποίοι σημειωτέον λιώνουν για ώρες σε μη κλιματιζόμενες αίθουσες για να διεκπεραιώσουν το έργο τους;
Δεν θα συνεχίσω με περαιτέρω παραδείγματα, απλά επισημαίνω ότι το παραπάνω εγκώμιο για την υπουργό το διάβασα στα¨Νέα¨, μία από τις πιο έγκυρες εφημερίδες της χώρας και σε μεγάλο βαθμό εκφραστή του εκσυγχρονιστικού πνεύματος. Όταν λοιπόν, οι προβαλλόμενοι ως εκφραστές της προσπάθειας για υπέρβαση των στρεβλώσεων της ελληνικής κοινωνίας τις αναπαράγουν εν τοις πράγμασι, επιβεβαιώνουμε απλά ότι δεν έχει σημασία τι λες, ή τι λένε ότι λες, αλλά ποιος είσαι.
Ένας λαός που στήριξε την εντυπωσιακή ευμάρεια των μεταπολεμικών δεκαετιών σε ένα σύστημα παρασιτικό και διεφθαρμένο είναι φυσικό να προβάλλει στην ψευδοαστική κουλτούρα του πλήρως διαστρεβλωμένα τα προαστικά στοιχεία, που κάποτε ήταν λειτουργικά και οργανικά δεμένα με το απώτερο παρελθόν της ελληνικής κοινωνίας.
Χαρακτηριστικά δείγματα και αποδεικτικά στοιχεία των παραπάνω διαπιστώσεων είναι οι αγανακτισμένες κραυγές των δήθεν ευαισθητοποιημένων Ελλήνων, που βλέπουν δήθεν πρωτοφανή πράγματα γύρω τους. Σταχυολογώ μερικές κραυγές από μπλογκ και τύπο:
Σε ποια χώρα του κόσμου θα ήταν αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κάποιος που ζήτησε να πάρει τη σημαία ο αέρας;
Σε ποια χώρα του κόσμου θα γινόταν πάρτυ με ξεσαλωμένα μοντέλα στο σύμβολο των ναυτικών αγώνων του έθνους;
Σε ποια χώρα του κόσμου τα κόμματα που συμμετείχαν στο πάρτυ της SIEMENS θα πρωταγωνιστούσαν σε επιχείρηση κάθαρσης και αποκάλυψης των μιζών;
Σε ποια χώρα του κόσμου....
Ο κατάλογος είναι ατελείωτος. Η απάντηση αντίθετα είναι πεπερασμένη: Αυτά συμβαίνουν στη χώρα όπου οι περισσότεροι πολίτες αδυνατούν να είναι, έστω και περιστασιακά, ειλικρινείς με τον εαυτό τους.
Σε προηγούμενη ανάρτησή μου παρεξηγήθηκα ως εκφραστής κλαψιάρικων και εν τέλει χιλιοειπωμένων διαπιστώσεων περί αδυναμίας της χώρας να ακολουθήσει μία "ορθή" δυτικού τύπου πορεία. Προφανώς δεν υποστηρίζω κάτι τέτοιο. Για να μην αφήσω λοιπόν παραπονούμενους τους πολέμιους του δήθεν εκσυγχρονισμού παραθέτω τη λίστα #2 με τη δηθενιά των φορέων του ευρωπαϊκού πνεύματος εν Ελλάδι:
- Σε ποια χώρα του κόσμου η οικονομική και κοινωνική ανάλυση περιορίζεται στο αναμάσημα των αδιεξόδων του ελληνικού επαρχιωτισμού, χωρίς σοβαρή προσπάθεια να ερμηνευθεί η τοπική "ιδιομορφία" στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης της χώρας στο πολυσχιδές ευρωπαϊκό και παγκόσμιο γίγνεσθαι;
Και κάτι πιο συγκεκριμένο (και επί προσωπικού):
- Σε ποια χώρα του κόσμου μία υπουργός παιδείας βαφτίζεται εχθρός των συντεχνιακών αγκυλώσεων επειδή δεν δίνει ούτε τις τρεις κι εξήντα στους βαθμολογητές των εξετάσεων, οι οποίοι σημειωτέον λιώνουν για ώρες σε μη κλιματιζόμενες αίθουσες για να διεκπεραιώσουν το έργο τους;
Δεν θα συνεχίσω με περαιτέρω παραδείγματα, απλά επισημαίνω ότι το παραπάνω εγκώμιο για την υπουργό το διάβασα στα¨Νέα¨, μία από τις πιο έγκυρες εφημερίδες της χώρας και σε μεγάλο βαθμό εκφραστή του εκσυγχρονιστικού πνεύματος. Όταν λοιπόν, οι προβαλλόμενοι ως εκφραστές της προσπάθειας για υπέρβαση των στρεβλώσεων της ελληνικής κοινωνίας τις αναπαράγουν εν τοις πράγμασι, επιβεβαιώνουμε απλά ότι δεν έχει σημασία τι λες, ή τι λένε ότι λες, αλλά ποιος είσαι.
ΒΑΡΕΘΗΚΑ
ΑπάντησηΔιαγραφήΕύκολα κρίνουμε, μα δύσκολα δεχόμαστε την κριτική.
Μα αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι ότι κρίνουμε τους πάντες και τα πάντα, δίχως να αντιπαραβάλουμε λύσεις, προγράμματα στοιχειοθετημένα που θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο, στρεβλωμένο σύστημα που και εμείς ενταχθήκαμε.
Και ασφαλώς - σχετικά με τα μοντέλα στο πλοίο και τις δηλώσεις περί αυτών - δεν περίμενα τίποτε λιγότερο. Στις δηλώσεις μας και στον τρόπο που εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, είμαστε ή τους ύψους ή τους βάθους (και) εδώ στην Ελλάδα. Τρανό παράδειγμα οι περί καρυδάτων Ελλήνων ποδοσφαιριστών τίτλοι μετά από μια νίκη στο Παγκόσμιο Κύπελλο, ύστερα από το θάψιμο του πρώτου παιχνιδιού... ΒΑΡΕΘΗΚΑ
Κάποιες διαφωνίες (για να υπάρχει συζήτηση..)
ΑπάντησηΔιαγραφήΣωστές οι διαπιστώσεις, μόνο που μου φαίνονται σε μορφή "κολάζ". Τι θέλω να πω; Τα σούργελα στο θωρηκτό Αβέρωφ και ο σχολιασμός τους είναι κατ'αρχήν πολιτικά δηλωτικά (βλέπε και το άρθρο του Ξυδάκη στην χθεσινή Καθημερινή), και όχι μονομερώς πολιτισμικά. Τίθενται ζητήματα Πολιτικής. Μετά μπορούμε να δούμε πως αυτή η Πολιτική ενσαρκώνεται στο κοινωνικό σώμα (το γεμάτο προκαταλήψεις, υποκρισίες κ.α, συμφωνούμε). Ο Πάγκαλος και η σημαία του αέρα είναι πολιτικός λόγος. Είναι λόγος περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας. Οι γκόμενες στο Αβέρωφ είναι θέαμα περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας. Αν όλα αυτά ανάγονται σε έναν κακομοίρικο λαό, αυτό θα το δω και θα το αναλύσω μετά.
Πέφτουμε όλοι στο λάθος της σύγχυσης-έως εξαφανισμού-των ορίων του δημόσιου και του ιδιωτικού. Έτσι ο,τιδήποτε λέγεται ή επιτελείται ως "παραδοξότητα", σπεύδουμε να το ανάγουμε σε κοινωνικο-ψυχολογικά ή πολιτισμικά αίτια. Αυτά δεν αποκλείονται, μόνο που έτσι ξεχνάμε τη συνολικότερη και περιεκτικότερη δομή, που δεν παύει να είναι πολιτική, με συγκεκριμένα συμφέροντα και προδιαγραφές.
Ένα ακόμη παράδειγμα: για τον Δεκέμβρη μίλησαν πολλοί, άλλοι, οι υπέρ, για τη γενιά των 700 ευρώ και τα αδιέξοδά της, άλλοι-οι κατά- για μία κουλτούρα τσαμπουκά του δρόμου και κοινωνικής αγένειας. Δε μίλησε κανείς όμως γιατί συνέβη τότε αυτό το γεγονός, ποιοί είναι (ή δεν είναι) από πίσω του, πως αντέδρασε η οργανωμένη (;) πολιτεία, τί σηματοδοτεί αυτό το γεγονός σε πολιτικό επίπεδο (αδυναμία του κράτους να χρησιμοποιεί σωστά τα βασικά του εργαλεία, σύγχυση της αριστεράς, αντιεξουσιαστικός λόγος και τί είδους..).
Αυτά τα πολλά. Ευχαριστώ!
Δεν διαφωνώ με τη σαφή πολιτική διάσταση που αποδίδεις στα όσα αναφέρω, είναι άλλωστε δεδομένη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε σχέση όμως την αναφορά σου στα του Δεκέμβρη, διαφωνώ με την άποψή σου για την απουσία ερμηνείας του χρόνου εκδήλωσης και των λοιπών. Αντίθετα, εγώ διάβασα πολλές ερμηνείες (και παρερμηνείες) πέρα από τις δύο που κυριάρχησαν στα Μ.Μ.Ε. Από σχέδιο αποδόμησης της κυβέρνησης μέχρι άλλα ευφάνταστα σενάρια περί ξένων πρακτόρων που ήθελαν να δημιουργήσουν το χάος στο τρίγωνο Ομόνοια, Σύνταγμα, Κολωνάκι, να παραλύσουν ψυχολογικά και στην πράξη τις δυνάμεις καταστολής, να προβοκάρουν το λαϊκό κίνημα κ.ο.κ. Δεν ξέρω αν έχουν βάση ή αν αναφέρεσαι σε αυτά, μπορώ να σου πω όμως μετά βεβαιότητος ότι τα "Δεκεμβριανά" καμία επίδραση δεν είχαν στις πολιτικές εξελίξεις. Όσο αφορά στην παράλυση των δυνάμεων καταστολής, είναι κωμικό να γίνεται λόγος για το Δεκέμβρη, όταν επί δεκαετίες βλέπουμε μία αστυνομία που αδυνατεί να λειτουργήσει ορθολογιστικά και αποτελεσματικά (βλ. αντιδράσεις τύπου Μελίστα και Κορκωνέα στο ένα άκρο μέχρι την ανικανότητά της να επιβάλει την τάξη ακόμη και σε έναν αγώνα τοπικού πρωταθλήματος στο άλλο). Σε ένα αφασικό πολιτικό σώμα άλλωστε, όπως το σύγχρονο δυτικό (σε αυτό περιλαμβάνω και το ελληνικό), υπάρχουν πολλοί άλλοι τρόποι χειραγώγησης λιγότερο εντυπωσιακοί και πιο αποτελεσματικοί. Η μόνη περίπτωση να κίνησαν τα "αόρατα νήματα" της "εξέγερσης" ανεξιχνίαστες δυνάμεις είναι οι δυνάμεις αυτές να ταυτίζονται με σεναριογράφους φτηνών πολιτικών θρίλερ. Να μου πεις, ποτέ δεν ξέρεις.