Παρασκευή 21 Μαΐου 2010

ΟΧΙ ΑΛΛΕΣ ΠΟΡΕΙΕΣ;

Eugène Delacroix Η ελευθερία οδηγεί το λαό

Άλλη μια πορεία χτες και άλλη μια σε λίγες μέρες, φαντάζομαι. Αυτονόητο θεωρώ ότι, έστω μόνο για το γαμώτο, πρέπει να κατεβαίνω για τη γνωστή διαδρομή Μουσείο - Βουλή. Δυστυχώς, προς το παρόν, μόνο το γαμώτο δικαιολογεί αυτή την εμμονή μου.
Ακόμη κι αν είχαμε πάνω από 200.000 κόσμο στο δρόμο, ακόμη κι αν δεν είχε παγώσει το κλίμα λόγω των τριών θανάτων, ακόμη κι αν η γιαγιά μου είχε ρουλεμάν, πάλι δύσκολα θα έβλεπα ένα φως από τη μαζική διαμαρτυρία, με τον τρόπο που αυτή εκφράστηκε τις τελευταίες εβδομάδες.
Φαινομενικά οι συνθήκες προσδιορίζουν μια ριζική αμφισβήτηση του κοινωνικού, οικονομικού και πολιτικού μοντέλου που κυριάρχησε μετά το 1974. Επί της ουσίας όμως, αυτό που βλέπω είναι ένα ξαναμοίρασμα της ίδιας τράπουλας σε νέους και παλιούς παίκτες, που θα παίξουν με αναμορφωμένους, όχι όμως ριζικά αλλαγμένους κανόνες. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να είναι διαφορετική η κατάσταση, όταν η πολιτική έκφραση του κινήματος, που φάνηκε να διαμορφώνεται αυτές τις μέρες, βρίσκεται σε κατάσταση αφασίας ή είναι ανύπαρκτη.
Δεν χρειάζεται να είσαι μάντης ούτε ιδιαίτερα οξυδερκής, για να καταλάβεις ότι μέσα σε αυτές τις συνθήκες δύο είναι οι δρόμοι για όσους κατεβαίνουν στο δρόμο ή απλά παρακολουθούν φοβισμένοι και οργισμένοι τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών. Αν βγει το "καλό" σενάριο και ένα μεγάλο τμήμα της μεσαίας τάξης διατηρήσει ένα ανεκτό επίπεδο ζωής, τότε οι πάντες θα πάνε σπίτι τους, ακόμη και αν κάποιοι δεν θα έχουν πλέον σπίτι. Αν όμως καταρρεύσει πλήρως το σύστημα (απίθανο το βλέπω), τότε θα πληρώσουμε στα φανερά ό,τι τρώμε αδιόρατα και καθημερινά στη μάπα . Ο μικρός, καθημερινός φασισμός του Έλληνα θα γίνει δύναμη εξουσίας. Πώς να δεις την εξαθλίωση της μάζας ως προϋπόθεση κοινωνικής αλλαγής, όταν απουσιάζει η κοινωνική παιδεία και η ανάλογη συνείδηση, ενώ αντίθετα κυριαρχεί το βίαιο ένστικτο της ατομικής επιβίωσης και οι απλουστευτικές λογικές της ισοπέδωσης; Πώς να περιμένεις, για παράδειγμα, ανάληψη κοινωνικής ευθύνης και δράσης από έναν λαό που σε πολύ μεγάλα ποσοστά εκφράζει τα ρατσιστικά του απωθημένα σε κάθε έρευνα, αλλά και σε κάθε καθημερινή συζήτηση; Ας μη γελιόμαστε. Με αυτές τις συνθήκες και την αριστερά σε βαριά ενοχική νάρκη εδώ και δεκαετίες, ο δρόμος είναι ανοιχτός για απροκάλυπτες ή συγκεκαλυμμένες φασιστικές λύσεις.
Η διαπίστωση αυτή κάθε άλλο παρά δικαιώνει όσους, καταλήγοντας στα ίδια συμπεράσματα, απείχαν από κάθε μορφή διαμαρτυρίας ή ακόμη χειρότερα λοιδορούσαν ή επιτιμούσαν με συγκατάβαση τις διαδηλώσεις. Πολλοί απ' αυτούς προέρχονται από μία αντισυμβατική και χωρίς αγκυλώσεις κουλτούρα, η οποία τους επιτρέπει να διακρίνουν τόσο τις αβελτερίες και την υποκρισία της αριστεράς, όσο και την πραγματική κοινωνική δυναμική, πίσω από προπαγάνδα και συναισθηματισμούς. Πλην όμως, η απομυθοποίηση των οραμάτων τους έχει οδηγήσει, εν πολλοίς, στη μυθοποίηση της a priori ορθότητας - αναγκαιότητας του κυρίαρχου κοινωνικού και οικονομικού μοντέλου. Η χρεοκοπία του οράματος που μετατράπηκε σε πραγματικότητα μετά το 1917, αναπόφευκτα δημιουργεί προβληματισμό για το μέλλον, δεν νομίζω όμως ότι δικαιολογεί την αναθεώρηση του προφανούς: της βαρβαρότητας και του αδιεξόδου που παράγει η υφιστάμενη κατάσταση.
Τι γυρεύω λοιπόν στο δρόμο; Τα όμορφα χαμόγελα και την αίσθηση ότι αυτή η πόλη λειτουργεί ακόμη ως ενεργός κοινωνικός ιστός και όχι ως Νέα Υόρκη εν αναμονή (στο διηνεκές). Το ξύπνημα της παιδικής αφέλειας ότι αν φωνάξω πολύ μπορεί και να ακουστώ. Καληνύχτα.

9 σχόλια:

  1. Το "ενοχικο σύνδρομο" εκφράζει μετά το '74 κυρίως τη ελληνική "Δεξιά", η οποία έκτοτε παραχώρησε την "ιδεολογική" υπόγεια ηγεμονία στην "αριστερή" "διανόηση" (κυρίως του ΚΚΕ ΕΣ.γιατί το ΚΚΕ εξέφραζε ήδη από τότε μόνο ιδεοληψία και αρτηριοσκλήρωση). Ο Καραμανλής και οι παρέα του (συνειδητά - ίσως και ασυνείδητα) μιμούμενοι τον Ντε Γκωλ του '60 άφησε τους αριστερούς διανοούμενους να παίζουν στα αμφιθέατρα και τα "φεστιβάλ" για να μην του τα ζαλίζουν στην πραγματική ζωή. Η "Αριστερά" στην Ελλάδα είναι μία απίστευτη φενάκη. Αν υπήρξε, υπήρξε μόνο ως ατομική (ή έστω "κοινοτική" και "παρείστικη") στάση αξιοπρέπειας και εμπιστοσύνης στο "διπλανό" άνθρωπο. Για τα λοιπά περί την Αριστερά ρώτα κυρίως στην Πρεσβεία..., η οποία νομίζω ακόμη χρηματοδοτεί εμμέσως ή αμέσως αρκετούς μεταμοντέρνους "αριστερούς" (συνήθως πιο σοβαρούς από τους "συνωστιζόμενους").
    Τώρα βέβαια το να φωνάζει κανείς και να τη βρίσκει ποτέ δεν βλάφτει, αφού τουλάχιστον αναγνωρίζει το μάταιο του εγχειρήματος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Πολύ δογματικό σε βλέπω. Ούτε από το ΚΚΕ να είχες περάσει!!! Απαντώντας λοιπόν στον πλήρη δογματικών κοινοτυπιών λόγο σου, διευκρινίζω ότι η έννοια της ενοχικής αριστεράς είναι διττή. Τα πιο ευαίσθητα αριστερά αγόρια και κορίτσια είδαν τον Χριστό φαντάρο και τον καπιταλισμό σαν ναό της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας αμα τη αποκαλύψει της σταλινικής, μαοϊκής κ.ο.κ. βαρβαρότητας. Το ριξαν λοιπόν στον εθελοντισμό και στην οικολογία για να διατηρήσουν τον τίτλο του αριστερού ή άλλως πως σκεπτόμενου πολίτη. Η έτερη κατηγορία αφορά αυτούς που έλεγαν πάντα την αλήθεια στον εαυτό τους. Λαμόγια και χοντρόπετσοι που μπήκαν στην αριστερά για να ψωνίσουν και να ψωνιστούν με όλες τις μεταφορικές και την κυριολεκτική σημασία του ρήματος. Όταν το μαγαζί έγινε καντίνα ένιωσαν ενοχή που δεν είχαν ορμήσει κατευθείαν στο πολυκατάστημα της ελεύθερης αγοράς και της δημοκρατίας, όπερ και έπραξαν.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Είναι γνωστό ότι δεν έχω περάσει από εκεί. Αν είχα περάσει πάντως σίγουρα θα ήμουν πιο πλούσιος (με την προϋπόθεση βέβαια ότι θα είχα υπερβεί το στάδιο του απλού ψηφοφόρου ή διαδηλωτή).
    Αυτά που γράφω δεν είναι δογματικά. Συμπεράσματα υποκειμενικά κατόπιν συνδυασμού ειδησεογραφικών και εμπειρικών δεδομένων.
    Ούτως ή άλλως, ένας μίνιμουμ δογματισμός στην ελλειπτική γλώσσα των ηλεκτρ. μηνυμάτων είναι προϋπόθεση για το κέντρισμα και τη συνέχεια του διαλόγου. Η κουλτούρα των μπλογκς -τα οποία τελευταία διαβάζω- βρίθει δογματικών και συχνά υπερβολικών ή γενικευτικών και αυθαίρετων αναλύσεων. Τι βλάφτει μία παραπάνω προσέγγιση; (αν είναι και καινούρια).

    Καλό είναι να μην ασχολείται κανείς με την τρέχουσα "πολιτική". Το παιχνίδι είναι βέβαια καρασημαδεμένο και κακόγουστο. Δεν μπορούμε πια να σκεφτάμστε με σχήματα χθεσινά και με αυτά να ερμηνεύουμε μια άγνωστη πραγματικότητα της Νέας μας Εποχής. Ως μικροαστοί Νεοέλληνες είμαστε θέσει στο περιθώριο και χωρίς τη δυνατότητα (βλέπε την παιδεία και την αναγαία αξιόπιστη πληροφόρηση) για να δώσουμε αξιόπιστα - ή έστω αυτολυτρωτικά - ερμηνευτικά σχήματα.
    Η όποια "εξέγερση" εξυπηρετεί φοβερά στη δεδομένη συγκυρία το "σύστημα".
    Συνεπώς, αντί αυτής τι;
    Έλα ντε... Εδώ σε θέλω.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Δεν αμφισβητώ τηνανεπάρκειά μου για να δω τον πυρήνα της Νέας Εποχής, πλην όμως δεν νομίζω ότι υπάρχει τέτοιος πυρήνας, νοούμενος ως σταθερά όπως την γνωρίζαμε μέχρι πριν μερικές δεκαετίες. Κατά συνέπεια η όποια εξέγερση σαφώς μπορεί να μεθοδεύεται για την ενίσχυση του "συστήματος", οι όποιες μεθοδεύσεις όμως πηγαίνουν στράφι όταν εξαντληθούν οι λαγοί που βγαίνουν από το καπέλο. Τέλος πάντων "η ζωή θα δείξει" μπουχαχα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δεν το εννοώ συνομωσιολογικά, όμως σε οτιδήποτε υπάρχει στρατηγική στόχευση (και δεν μπορώ εδώ να υποκύψω σε θεωρίες περί χάους) υπάρχει και "πυρήνας".
    Εξ ενστίκτου τουλάχιστον πιστεύω ότι υπάρχει και στρατηγικός στόχος και "πυρήνας".
    Επίσης και το καπέλο και οι ανεξάντλητοι λαγοί πάντα θα υπάρχουν, όπως και ο ταχυδακτηλουργός, το χαζοχαρούμενο αυταπατώμενο κοινό του και ταμίας/ιδιοκτήτης του τσίρκου, όπως και (κυρίως αυτές!) οι τράπεζες που τον δανείζουν [ειδικά στην εποχή μας που το διαδίκτυο έχει εξευτελίσει πιο προσήκουσες εκτονώσεις όπως εκείνες του τσίρκου).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Έτσι όπως τα λες το χάος έχει υποκύψει στις θεωρίες. Αντιεπιστημονικό, ακραία βολονταριστικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. "θεωρίες" τις λέω υμβατικά/αναγκαστικά σε αντιπαραβολή προς τη θεωρία του χάους.
    Φυσικά και δεν κάνω επιστημονική ανάλυση. Αυτό έλειπε....Πες μου έναν δημοσιολογούντα σημερινό Έλληνα που κάνει και θα σε παραδεχτώ!
    Εξάλλου είπα ότι έχουμε μερική και όχι σοβαρή ενημέρωση και παιδεία (οικονομική ή κοινωνιολογική΄ή ανθρωπολογική). Συνεπώς άσε την επιστήμη για πράγματα που δεν θα μάθεις σοβαρά ποτέ και κοίτα κάποια έστω ενστικτώδη κοινή λογική.
    Τα περί "βολονταρισμού" τα αντιπαρέρχομαι ως βερμπαλισμούς εφόσον δεν έχω εντρυφήσει ούτε στην καθεστωτική/σταλινική αριστερά ούτε σε γκρουπούσκουλα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Προφανώς διαφοροποιούμαστε ως προς την έννοια της ενστικτώδους κοινής λογικής. Τι να κάνω γιατρέ;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Το ξύπνημα της παιδικής αφέλειας ε;
    μα καλά το λέω ότι ξαναπερνάω εφηβεία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή